قیر مادهای است هیدرو کربنی، سیاه رنگ و خمیری شکل که بیشترین کاربرد آن در عایقکاری رطوبت و ساخت آسفالت است. با توجه به این که قیر جزو مشتقات نفتی است و تولید آن در پالایشگاههای نفت انجام میشود، گریدها و انواع مختلفی دارد که هر یک از انواع آن، کاربرد ویژهای دارند.
ویژگی مهم قیر، نفوذناپذیری در برابر آب و چسبندگی آن است. به طور کلی بیش از ۱۰۰ میلیون تن قیر در جهان مورد استفاده قرار میگیرد که از این میزان، حدود ۴۰ درصد آن در آسیا مصرف میشود. سهم قاره آمریکا و حوزه کارائیب حدود ۳۰ درصد است و ۱۸ درصد در کشورهای اروپایی مصرف میشود. روسیه و کشورهای حوزه CIS، ۷ درصد مصرف را به خود اختصاص دادهاند و آفریقا و اقیانوسیه در مجموع ۵ درصد کل مصرف جهانی قیر را به خود اختصاص میدهند.
مطابق آمارها، حجم صادرات کشورهای تولیدکننده و صادرکننده قیر دنیا در سالهای اخیر، بالغ بر ۲۵ میلیون تن بوده که معادل ۱۵ میلیارد دلار است و کشورهای کره جنوبی، سنگاپور، جمهوری اسلامی ایران، کانادا و اسپانیا به ترتیب بزرگترین صادرکنندگان قیر دنیا بودهاند. حجم کل واردات قیر دنیا ۲۴ میلیون تن بوده که کشورهای چین، ایالات متحده، هند، فرانسه و اندونزی، جزو بزرگترین کشورهای واردکننده قیر دنیا هستند.
کشور ایران با تولید حدود ۶ میلیون تن قیر در سال و صادرات ۴ میلیون تن قیر بهعنوان چهارمین تولیدکننده و سومین صادرکننده بزرگ قیر دنیا، همواره از جایگاه ویژهای در بازار جهانی برخوردار بوده است.
به طور کلی کره جنوبی با سهم ۱۵درصدی، سنگاپور با سهم ۱۲ درصدی و ایران با سهم ۱۱ درصدی از بازار صادرات قیر دنیا بهعنوان بازیگران اصلی تجارت قیر دنیا هستند.
بر اساس مطالعات و پیشبینیهای انجامشده درخصوص آینده اقتصادی کشورهای جهان، بیشترین رشد تولید ناخالص ملی تا سال ۲۰۵۰ در کشورهای منطقه آسیا است و در بین ۵ کشور برتر اقتصاد جهان در سال ۲۰۵۰، پیشبینی میشود که ۴ کشور آسیایی حضور داشته باشند.
قیرهای با پایه نفتی به سه دسته عمده به شرح زیر تقسیم بندی می شوند:
1- قیرهای خالص مانند قیرهای با درجه نفوذ مثل 70/60 و قیرهای PG مانند 30/75
2- قیرهای محلول مانند قیرهای MC، RC، SC
3- قیرهای امولسیونی مانند قیرهای CMS، CRS، CSS
قیر VG30 (VISCOUSITY GRADE 30) به گریدی از قیرهای پالایشگاهی گفته میشود که از هوادهی وکیوم باتوم برج تقطیر به دست آمده است و بر اساس ویسکوزیته به گرید 30 و 40 تقسیم میشوند. این نوع قیر در درجه اول برای ساخت پیاده روهای فوق سنگین قیری استفاده میشود که باید بارهای ترافیکی قابل توجهی را متحمل شوند. بیشترین استفاده این نوع قیر در صنایع راهسازی، عایق کاری، ساختمان سازی و همچنین تولید قیرهای مایع میباشد. از نظر محل استفاده، قیر VG30بیشتر مناسب مناطق آب و هوایی معتدل است. قیر میتواند به جای قیر نفوذی 70/60 استفاده شود. با توجه به ویژگیهای ضدآب و ایزولاسیونی قیر VG، این ماده برای استفاده در ساخت سدها، تونلها، پلها، پوششهای فلهای و سقفهای سبز به کار میرود.
ویژگیهای قیر گرید VG:
1-خاصیت ضدآب: قیر VG دارای ویژگیهای ضدآب بسیار خوبی است که این خاصیت باعث میشود که این ماده برای پوششهای ضدآب و ایزولاسیونی استفاده شود.
2-مقاومت به دما: قیر VG در دماهای بالا و پایین همچنان میتواند ویسکوزیته مناسبی داشته باشد و به این دلیل برای پوششهای سقفی و پوششهای فلهای استفاده میشود.
3-قابلیت انعطاف پذیری: قیر VG دارای قابلیت انعطاف پذیری بسیار خوبی است که باعث میشود برای استفاده در محیطهای با لرزش و تحریکات مکانیکی بالا مناسب باشد.
4-مقاومت به شکست: قیر VG دارای مقاومت بالا در برابر شکست است که باعث میشود برای استفاده در سازههای بلند و قوی مناسب باشد.
VG40 (VISCOUSITY GRADE 40) به گریدی از قیرهای پالایشگاهی گفته میشود که از هوادهی وکیوم باتوم برج تقطیر به دست آمده است و بر اساس ویسکوزیته به گرید 30 و 40 تقسیم میشوند. این نوع قیر در درجه اول برای ساخت پیاده روهای فوق سنگین قیری استفاده میشود که باید بارهای ترافیکی قابل توجهی را متحمل شوند. از این نوع قیر بیشتر برای پوششهای مخصوص در داخل ساختمان و محیطهای خاص استفاده میشود.
قیری است که از طریق انجام فرآیند هوادهی و اکسیداسیون بر روی وکیوم باتوم در واحدهای قیرسازی به دست می آید و درجه نفوذپذیری آن بین ۶۰ تا ۷۰ دهم میلیمتر قرار دارد. این نوع قیر که پرکاربردترین گرید قیر است، برای آسفالتسازی و تهیه مخلوطهای پوششی مختلف این صنعت به کار میرود.
قیری است که از طریق انجام فرآیند هوادهی و اکسیداسیون بر روی وکیوم باتوم در واحدهای قیرسازی به دست می آید و درجه نفوذپذیری آن بین ۶۰ تا 8۰ دهم میلیمتر قرار دارد. این نوع قیر که پرکاربردترین گرید قیر است، برای آسفالتسازی و تهیه مخلوطهای پوششی مختلف این صنعت به کار میرود.